مرکز پروژه ومقاله های علمی ومهندسی

مقدمه:

یک محلول تامپون محلولی است که pH آن در برابر افزایش مقادیر کمی اسید یا باز قوی تغییر چندانی نکند، مثلاً محلول استیک­اسید و سدیم استات دارای چنین ویژگی است. اگر 01/0 مول HCL را به یک لیتر آب خالص اضافه کنیم pH آب از 7 به 2 کاهش می­یابد، اما اگر همان 01/0 مول HCL را به یک لیتر از محلولی که نسبت به استیک­­اسید و سدیم استات، 10/0 مولار است بیفزاییم، فقط تغییر بسیار کمی در pH حاصل می­شود. در واقع pH محلول از 74/4 به 66/4 تغییر می­کند. این تغییر در مقایسه با تغییر pH آب بسیار ناچیز و نشانه­ی آن است که محلول استیک­اسید و سدیم استات یک محلول تامپون است. به یاد داشته باشید که به محلول­های تامپون، محلول­های بافر نیز گفته می­شود.

محلول­های تامپون یا بافر از دید کاربردی اهمیت زیادی دارنـد. سلول­های بسیاری از موجودات زنده فقط در گستره­ی محدوده­ای از pH قادر به ادامه حیات هستند و اگر pH غیر از آن باشد، زندگی موجود زنده با خطرات جدی همراه می­شود.

pH خون انسان باید در گستره­ی 35/7 الی 45/7 نگهداشته شود؛ در غیر این صورت، ادامه­ی حیات با مشکلات جدی روبه­رو خواهد شد. خون از این لحاظ دارای نقش تامپونی است. چکونگی برقراری خاصیت تامپونی در خون پیچیده است. سیستم در خاصیت تامپونی خون نقش اساسی دارد.

بسیاری از موجودات آبزی از جمله ماهی­های طلایی تنها در pHویژه­ای قادر به ادامه­ی حیات هستند. رعایت نکردن این امر باعث مرگ و میر آن­ها خواهد شد. علاوه بر آن، گاه لازم است که تولید برخی از محصولات شیمیایی در pHهای معینی صورت گیرد. این مثال­ها و مثال­های بسیار دیگر از اهمیت محلول تامپون خبر می­دهند. با استفاده از محلول­های تامپون است که می­توان تغییر pHرا کنترل کرد.

برای تهیه­ی یک محلول تامپون کافی است یک اسید ضعیف و نمک آن را در آب حل کرد. استیک­اسید یک اسید ضعیف و سدیم استات نمک حاصل از خنثی شدن آن با سود......